Obserwatorzy

piątek, 13 lipca 2018

Cmentarz Mariawicki w Łodzi

Cmentarz Parafii Starokatolickiej Mariawitów przy ul. Wojska Polskiego 151, należy do zespołu siedmiu łódzkich cmentarzy grzebalnych na łódzkich Dołach. Historia cmentarza wiąże się ściśle z dziejami parafii Mariawickiej p.w. św. Franciszka z Asyżu, powstałej w 1906 r. przy ul. Franciszkańskiej 27. Z tą chwilą kierownictwo łódzkiej parafii mariawickiej zwróciło się do władz miejskich o wyznaczenie działki na założenie cmentarza wyznaniowego. Jeszcze tego samego roku przyznano mariawitom dość obszerny teren przy ul. Brzezińskiej (ówczesnym trakcie do Brzezin) obecnie Wojska Polskiego. Od tej chwili wierni chowani dotychczas na cmentarzach rzymskokatolickich tu znaleźli miejsce swego ostatniego spoczynku. Ubogi status majątkowy łódzkich wyznawców mariawityzmu, wywodzących się głównie z robotniczego środowiska determinował kształt dawnych mogił i nagrobków, podczas gdy współczesne nie różnią się od pomników cmentarnych na innych nekropoliach. Na Cmentarzu mariawickim spoczywa ponad 3.500 zmarłych z Łodzi oraz Pabianic. Najstarszą zachowaną mogiłą jest grób Antoniego Wojdana (ur. 13 czerwca 1861), zmarłego 24 września 1909 r., bojownika o niepodległość Polski i socjalizm, odznaczonego medalem Niepodległości. Sam pomnik, w formie poziomej płyty nagrobnej, ufundowały środowiska niepodległościowe, w latach 20-ych ub. wieku.
 Na wyróżnienie zasługuje grób rodziny Pawińskich, miejsce wiecznego spoczynku Romana Pawińskiego - działacza PPS, zmarłego 13 października 1937, w wieku lat 32. Pomnik nagrobny w formie dość wysokiej płyty-steli z czerwonego piaskowca imitującej mur z naturalnych głazów, dekorowanej emblematem PPS i motywem liścia palmowego. Na terenie pola grobowego, ograniczonego ramą z lastrika ze słupkami połączonymi łańcuchami, znajdują się dwie płyty kamienne nakrywające mogiły ziemne.
 Najciekawszym artystycznie pomnikiem nagrobnym na łódzkiej nekropolii mariawickiej i zarazem jedynym dziełem znanego łódzkiego artysty-rzeźbiarza Wacława Konopki (twórcy który pozostawił największą ilość wysokiej klasy artystycznej dzieł na Cmentarzu Starym przy ul. Ogrodowej) - jest stela nagrobna rodziny Grotowskich, zawierająca informację, ze spoczywa tu:  Ś.p. Florentyna Grotowska ur. 4 października 1899 r. zmarła 29 września 1932 r.  Utrzymany w stylistyce postsecesyjnej pomnik, zdobi relief przedstawiający odgięty jakby siłą wiatru i ułamany pęd róży (ulubione kwiaty Wacława Konopki !).
 W południowo-zachodniej części cmentarza łódzkich mariawitów, zwraca uwagę grób rodziny Hazelmajerów. Wśród zmarłych tu pochowanych są m. in.  Helena Wanda Hazelmajer z Ciszewskich zmarła 10 lutego 1933, przeżywszy lat 50, Roman Hazelmajer zmarły 8 lutego 1939  wieku 57 lat i Genowefa Gabalak ur. 28 sierpnia 1906 zmarła 27 grudnia 1974 przeżywszy 68 lat. Pomnik nagrobny z jasnokremowego piaskowca w formie steli, dekorowanej płaskorzeźbionym motywem pękniętej gałęzi dębowej, zakończonej odcinkowym naczółkiem, na której osadzony jest niewielki krzyż łaciński z pasyjką-krucyfiksem. Całkowicie wypłytowany plac z lastrika obejmujący pięć grobów, otacza balustrada łańcuchowa rozpięta na słupkach. 

W cieniu wyniosłej brzozy, po prawej stronie alei głównej, znajduje się grób ks. Henryka Fabiana Jarzymowskiego, dr świętej teologii, proboszcza parafii Starokatolickiej Mariawitów w Pabianicach, ur. 13 sierpnia 1873 - zm. 30 listopada 1957. 

W południowo-wschodniej części Cmentarza, znajduje się obszerna kwatera grobowa zakonnic ze Zgromadzenia Sióstr Mariawitek. Na północnym krańcu alei głównej cmentarza, znajduje się grób Ks. biskupa Stanisława Marii Andrzeja Jałosińskiego – biskupa Diecezji Śląsko-Łódzkiej w latach 1955-1983, proboszcza Parafii Kościoła Starokatolickiego Mariawitów p.w. św. Franciszka z Asyżu w Łodzi (ur. 4 października 1904, zmarłego 29 lipca 1986).
 Przy ogrodzeniu oddzielającym od południa, cmentarz mariawicki od rzymskokatolickiej nekropolii, znajduje się skromny pomnik nagrobny w formie płyty-tablicy inskrypcyjnej, flankowanej wazonami na kwiaty. Zawsze zatrzymuję się przy nim dłużej, gdyż spoczywa w nim mój wieloletni przyjaciel Ś.P. Stanisław Wawrowski zmarły po ciężkiej chorobie 27 kwietnia 1999 r. przeżywszy 67 lat. Grób kryje także szczątki wcześniej zmarłych rodziców:  Ś.P. Romana Wawrowskiego zmarłego 5 lutego 1958 r. w wieku 62 lat i Marii Wawrowskiej zmarłej 21 maja 1972. 

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz